Let op: Wilde knobbelzwanen met Hoog Pathogene Vogelgriep aangetroffen

22 oktober 2020

Op dinsdag 20 oktober 2020 werd door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) hoog pathogene H5N8 vogelgriep aangetoond in twee dode knobbelzwanen. De twee ingezonden zwanen maakten deel uit van een groepje van zes zwanen die dood werden gevonden in het groene hart van Nederland, nabij Kockengen.

H5N8 virus en de vogeltrek

In augustus werd het H5N8 virus aangetoond in dode knobbelzwanen in West-Rusland, daarna ook in een kuifeend en wilde eend. Vervolgens werd het virus in september ook aangetoond in dode wilde vogels in Kazachstan. In oktober werd H5N8 virus gedetecteerd in zwanen in een dierentuin in Jerusalem, Israël. Wilde trekvogels kunnen het virus vanuit deze gebieden meebrengen naar Europa tijdens hun migratie in de herfst. Echter, op de trekroutes naar Nederland zijn nog geen H5N8 virussen gerapporteerd vanuit landen ten oosten van Nederland.  

Het is opvallend dat het H5N8 virus werd aangetoond in dode zwanen in Rusland, Israël, en nu ook Nederland. Mogelijk zijn zwanen erg gevoelig voor dit specifieke virus, dit zal nader onderzocht moeten worden. Het is bekend dat de populaties wilde knobbelzwanen in Rusland niet naar Europa trekken om te overwinteren. Waarschijnlijk is het virus dus door andere vogelsoorten in Nederland geïntroduceerd, waarna lokale vogelpopulaties besmet zijn geraakt. Dit suggereert dat het virus lokaal circuleert onder wilde vogels in Nederland. Er zijn nog geen dode vogels uit andere gebieden in Nederland getest, waardoor het onduidelijk is of het virus zich verder verspreid heeft.

Risico op introductie in pluimvee

Het H5N8 virus kan vanuit de wilde vogelpopulatie worden geïntroduceerd op pluimveebedrijven. Met name via uitwerpselen van wilde vogels die zijn besmet met het virus. Het risico op introductie van hoog pathogene vogelgriep in de pluimveesector is daarom momenteel hoog, met name in gebieden met veel wilde watervogels. Bioveiligheid en alertheid op klinische symptomen van vogelgriep bij pluimveebedrijven zijn momenteel van groot belang om uitbraken van vogelgriep te voorkomen.

Genetische samenstelling vogelgriep virussen

Hoog pathogene vogelgriep virussen werden eerder in Nederland geïntroduceerd door wilde trekvogels, waarna er verschillende pluimveebedrijven besmet raakten. In 2014 betrof dit een H5N8 vogelgriep virus, in 2016 ook een H5N8 vogelgriep virus maar met een genetisch andere samenstelling. In 2017 werd het H5N6 virus geïntroduceerd in Nederland. WBVR zal verder onderzoek doen waarbij de sequentie van het gehele virus genoom bepaald wordt. Dit zal moeten uitwijzen hoe dit nieuwe H5N8 virus verwant is aan andere hoog pathogene vogelgriepvirussen die momenteel circuleren.  

Dode wilde vogel monitoring programma

Het dode wilde vogel monitoring programma is van groot belang voor een snelle detectie van hoog pathogene virussen in Nederland. Dit programma maakt het ook mogelijk om verdere verspreiding van het virus onder wilde vogels in Nederland te monitoren. Dood gevonden wilde vogels kunnen worden ingezonden om getest te worden op besmetting met vogelgriep.

 

Bron: Wageningen Bioveterinary Research -  wur.nl

-