Vogelgriep update
15 december 2020
De teller van vogelgriepslachtoffers loopt helaas nog steeds op. In bijvoorbeeld Noord-Oost Friesland zijn er al zo’n 6.000 wilde dieren het slachtoffer geworden (voornamelijk ganzen, maar ook andere watervogels en roofvogels). Inmiddels is de vogelgriep over heel Nederland (zie dit kaartje voor het meest recente overzicht) Daarom hebben wij samen met Wildopvang.nl bij zoveel mogelijk dierenambulances en vogelopvangcentra gevraagd met hoeveel dode en levende vermeende vogelgriepslachtoffers zij te maken hebben, hoeveel ervan geëuthanaseerd zijn en hoe hoog de extra dierenartskosten en materiaalkosten zijn.
Om jullie verder een idee te geven: gemiddeld hebben dierenambulances sinds de uitbraak tot nu toe te maken gehad met zo’n 26 nog levende slachtoffers met vogelgriep verschijnselen per organisatie, waarvan de meeste dieren (ga uit van 80%) worden geëuthanaseerd. De gemiddelde kosten daarvan bedragen zo’n € 25,- per dier. Dat betekent grofweg een kostenpost van € 500,- per organisatie aan dierenartskosten. Daarbovenop komen dus nog de ritkosten van de dierenambulances (die worden namelijk lang niet altijd vergoed door gemeenten). Die laten we nu nog dus buiten beschouwing. De kosten voor beschermingsmiddelen zijn echter veel hoger dan de dierenartskosten. Als we uitgaan van de aangeleverde cijfers bedragen die al gauw zo’n 1.000 euro per vogelopvangcentrum die er vooral voor moeten zorgen dat er optimale quarantainemaatregelen worden genomen. Ook de dierenambulances maken hiervoor extra kosten, al zijn die wel iets lager dan bij de vogelopvangcentra. Maar reken daar ook op circa € 300,- tot nu toe per dierenambulance organisatie.
Dan is natuurlijk direct de vraag: Wie betaalt de rekening? Soms pakken gemeenten het goed op, soms wijst iedereen naar elkaar. Er is wellicht geld bij de gemeenten vanuit de Gemeenschappelijke Regeling GGD te halen of uit de Natura 2000 potjes bij de provincies en het Rijk, daar doen wij in ieder geval heel erg ons best voor achter de schermen om dat te regelen.
Mogelijke oplossingen
Professor Thijs Kuiken van de Erasmus Universiteit (zeg maar de Jaap van Dissel van de vogelgriep) heeft een aantal interessante mogelijkheden geopperd voor de opvangcentra en dierenambulances. Wellicht kunnen dieren in de opvang ingeënt worden tegen vogelgriep (dat biedt natuurlijk perspectief en enige vorm van veiligheid). Wel zou daarvoor dan een ontheffing /vergunning nodig zijn. Het zou in dit geval gaan om de uitvoering van een noodvaccinatie. Maar misschien nog wel veel interessanter: Volgens deze professor overleeft in de natuur een groot deel van de geïnfecteerde dieren de vogelgriep en maken zij antistoffen aan die effectief zijn tegen de ziekte (behalve hersenschade, die is wel vaak blijvend als dat optreedt en dan zijn die dieren ten dode opgeschreven). Naar zijn oordeel is de overlevingskans zo’n 50% bij o.a. eenden en ook zwanen hebben een grote kans om de ziekte te overleven. En de ziekteduur is gemiddeld slechts 7 dagen zonder benodigde extra behandeling! Dat zou betekenen dat als je de dieren goed scheidt van andere slachtoffers en zorgvuldige hygiënemaatregelen treft, deze dieren met een normale ondersteunende verzorging voor een groot deel er weer bovenop kunnen komen. Daarmee zou het beleid dat nu alle dieren met verdachte verschijnselen geëuthanaseerd worden niet per definitie nodig zijn. Onder leiding van bijvoorbeeld veiligheidsregio’s zou er gekeken kunnen worden of op centrale plekken noodhospitaals voor deze dieren opgetuigd kunnen worden waar alleen deze patiënten worden opgevangen. Misschien is dat voor dit jaar niet meer haalbaar, maar ook dit is een idee wat bij het ministerie onder de aandacht is gebracht voor toekomstige situaties. Uiteraard houden we jullie graag op de hoogte.
