Onlangs verscheen het zorgelijke bericht over katten die in Nederland besmet zijn geraakt met vogelgriep. Dankzij het project op Texel waarbij de gevangen zwerfkatten door Stichting Zwerfkatten NL bemonsterd zijn en door de Universiteit Utrecht zijn onderzocht is duidelijk geworden dat er inderdaad zwerfkatten met afweerstoffen tegen vogelgriep zijn aangetroffen. In totaal 83 (!) zwerfkatten van de 701 onderzochte zwerfkatten. Het aantal dodelijke slachtoffers is onbekend. Er wordt nu nader onderzoek gedaan bij huiskatten, maar die uitslag laat nog wel even op zich wachten.

Op 26 oktober organiseerde het ministerie van LNV speciaal voor dierenhulpverleners een webinar over vogelgriep bij zoogdieren. Sinds juli dit jaar geldt er namelijk een meldingsplicht voor zoogdieren die besmet zijn met vogelgriep. De NVWA gaf uitleg over de meldplicht en regelgeving die betrekking heeft op dierenhulpverleners. Het RIVM vertelde hoe je veilig en hygiënisch kan werken in de omgang met wilde dieren. Het DWHC lichtte tot slot toe waarom het insturen van kadavers voor onderzoek belangrijk is en wat er met de kadavers gebeurt.

Er werden veel vragen gesteld tijdens het webinar, zoals:

• Wat houdt de meldplicht voor zoogdieren in?
• Met welke regelgeving moet ik nog meer rekening houden als het gaat om vogelgriep en wilde dieren?
• Hoe bescherm ik mij goed tijdens mijn werk in de omgang met wilde dieren?

Binnenkort geeft het ministerie van LNV een overzicht van de vragen en antwoorden. Er waren 115 online deelnemers. Terugkijken kan via deze link

Ondertussen is het ministerie van LNV op ons aanwijzen bezig om zich samen met het ministerie van VWS en de NVWA te buigen over de vraag of we wilde vogels in de opvang kunnen laten uitzieken, zodat ze resistent worden tegen vogelgriep. Er is zeker bereidheid dit te verkennen. De eerste stap zal zijn om het RIVM naar een risicobeoordeling te vragen voor de mensen die de vogels verzorgen. Hiervoor schakelen we graag ook jullie hulp in. Vragen die jullie daarbij hopelijk kunnen beantwoorden:

1. Om hoeveel vogels zou het kunnen gaan denken jullie, die tegelijk in de opvang zitten?
2. Hoe lang schatten jullie in dat zo’n vogel verzorgd zal moeten worden?

Wil je je antwoorden doorgeven aan [email protected]? Alvast dank!

8 november 2023

Onlangs was in de Tweede Kamer het Zoönosendebat waarbij het vooral ging over vogelgriep. Daar hebben we de nodige input voor gegeven richting de Kamerleden. Zo is er nog steeds geen landelijk telefoonnummer. Dit terwijl onze Zuiderburen al wel een telefoonnummer in de lucht hebben om o.a. te zorgen dat karkassen overal verwijderd werden (daar is dat verplicht!). Kortom:in België is meer regie dam bij ons. Zie: Interventielijn aan kust om vogels te melden die misschien besmet zijn met vogelgriepvirus | VRT NWS: nieuws en Vogelgriep aan de kust | Provincie West-Vlaanderen. Het ministerie van LNV zou vóór de zomer al zo’n landelijk telefoonnummer introduceren, maar gaf onlangs aan dat ‘ingewikkeld’ te vinden. Daarom heeft de SP een motie ingediend om te zorgen dat dat telefoonnummer er nu toch écht moet komen.

De landelijke voorlichtingscampagne die was toegezegd zien LNV / VWS niet zitten omdat ze ‘geen paniek willen zaaien na corona’. Het wordt zogenaamde doelgerichte communicatie. De website van de Rijksoverheid.nl/vogelgriep wordt vooral een verzamelpunt van bestaande informatie. Dus ook van onze Q&A voor dierenhulpverleners die wij vanuit DierenLot bij gebrek aan beter hebben opgesteld.

D66 hield een pleidooi voor een eerlijke vergoeding voor al die vrijwilligers die zich inzetten voor vogelgriep slachtoffers en kwam met een motie ‘voor een adequate financiële strategie die vrijwilligers en terreinbeherende organisaties ondersteunen in hun maatschappelijk werk’. Wat wel heel leuk was, was dat de Kamerleden maar ook minister Adema meermaals in het debat waardering uitspraken over de dierenhulpverleners die zich inzetten voor vogelgriepslachtoffers. Over de ingediende moties wordt komende donderdag gestemd in de Tweede Kamer!

Subsidie aanvraag

Overigens gaan we binnenkort de subsidie-aanvraag voor de toegezegde 100.000 euro indienen bij het ministerie van LNV. Die kunnen we vervolgens gaan verdelen onder de dierenhulporganisaties. We rekenen daarbij op een gemiddelde kostprijs van 45 euro per dier, dus dat maakt het voor jullie relatief eenvoudig om bij ons een aanvraag voor een bijdrage in te dienen. Onze oproep: Maak daar ook gebruik van en geef door voor hoeveel watervogels en roofvogels jullie dit jaar actief zijn geweest!

Vogelgriepapp

De vogelgriep app werkt ook nog niet goed voor iedereen waardoor hij niet door veel mensen wordt gebruikt, dat is te zien in het dashboard. De daadwerkelijke aantallen zijn vele malen hoger, vooral bij de kokmeeuwen en we houden ons hart vast voor de komende vogeltrek. Bovendien kunnen er geen zoogdieren in worden opgenomen, terwijl dat nu juist een punt van zorg is. Ook daarvoor heeft de SP een motie ingediend om te zorgen dat dat wél kan.

Beschermingsmiddelen

Op ons distributiecentrum  hebben we nog steeds mondkapjes, schorten, handschoenen etc beschikbaar, dus maak hier gebruik van door ze bij ons te bestellen! Dat kan eenvoudig door een mailtje te sturen naar [email protected]. Er is genoeg voor iedereen.

Een zoogdier met vogelgriep moet gemeld worden
Wat betekent dit voor mensen die bij een wildopvang werken?

Waarom een meldplicht?
Vogelgriep is een zeer besmettelijke virusziekte waar vogels aan kunnen overlijden.  Zoogdieren zoals bunzings en vossen kunnen ook vogelgriep krijgen en hier aan dood gaan. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) wil graag weten welke soorten zoogdieren besmet zijn. En ook waar in Nederland deze besmette zoogdieren worden gevonden. Melden is belangrijk.  LNV besluit door de meldingen om bijvoorbeeld extra onderzoek in te zetten of maatregelen te nemen. Door de meldplicht kan LNV goed in de gaten houden of er meer dieren ziek worden.
Wat houdt de meldplicht in?
Als materiaal zoals bloed of een uitstrijkje van een zoogdier in een laboratorium positief test op vogelgriep (H5 specifieke ELISA, HAR of PCR test) moet je dit melden aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De meldplicht geldt voor (tijdelijke) houders van dieren, dierenartsen en onderzoeksinstellingen zoals een laboratorium. Als wilde dieren in een wildopvang zitten, hebben we het over een ‘tijdelijke houder’ van deze dieren. Daarmee geldt de meldplicht ook voor medewerkers van een wildopvang.
Wat betekent dit voor medewerkers van een wildopvang?
Als een Nederlandse onderzoeksinstelling materiaal van een zoogdier onderzoekt en dit dier heeft vogelgriep, dan moet de medewerker van de onderzoeksinstelling dit melden. Er is 1 situatie wanneer een medewerker van een wildopvang een dier met vogelgriep moet melden. Namelijk als de wildopvang waar jij voor werkt materiaal van een zoogdier opstuurt naar een buitenlandse onderzoeksinstelling en van hen een positieve uitslag voor vogelgriep krijgt (H5 specifieke ELISA, HAR of PCR test). Buitenlandse onderzoeksinstellingen zijn namelijk niet verplicht om een positieve uitslag aan de Nederlandse overheid te melden. De medewerker van de wildopvang is dan de eerste persoon die de uitslag binnenkrijgt in Nederland en is daarmee verplicht dit te melden aan de NVWA.
Wat te doen bij een positieve labuitslag?
Als je een positieve labuitslag binnenkrijgt van een niet Nederlands lab, geef je dit door aan de NVWA. Dit kan via het Landelijke meldpunt dierziekten 045-5463188. Voor meer informatie, zie Vogelgriep | NVWA.

Nederland kampt momenteel met de grootste vogelgriepepidemie sinds 2003. Het virus is nu jaarrond aanwezig onder wilde vogels.

De Algemene Rekenkamer heeft uitgerekend wat de vogelgriep onze samenleving heeft gekost. In Nederland zijn tussen januari 2021 en mei 2023 6,9 miljoen vogels (pluimvee) gedood om verspreiding van het virus tegen te gaan. Waar de kosten van de bestrijding en preventie van vogelgriep tussen 2015 en 2021 nog zo´n € 10 miljoen per jaar bedroegen, was dit in 2022 maar liefst € 55 miljoen. De kosten voor het tegengaan van vogelgriep worden bovendien voor een veel groter deel met publiek geld betaald dan voorheen. Door de permanente aanwezigheid van de vogelgriep, lopen organisaties zoals de NVWA tegen de grenzen aan van hun vermogen om dierziekten te bestrijden. Dit vormt een risico voor het effectief tegengaan van vogelgriep onder pluimvee. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het onderzoek ´Focus op vogelgriep´.

Opvallend is dat de vergoeding van de kosten die gemoeid zijn met de bestrijding van vogelgriep bij wilde vogels een schijntje zijn ten opzichte van bovengenoemde bedragen. Wij zijn weliswaar blij met de door de Minister toegezegde bijdrage van € 100.000,- voor dit jaar, maar we vermoeden dat de daadwerkelijke kosten vele malen hoger zullen zijn. Daarom nogmaals de oproep aan jullie: houd allemaal goed bij hoeveel je uitgeeft aan vogelgriepslachtoffers en geef het aan ons door via [email protected]. Dan kunnen we er hopelijk voor zorgen dat jullie hiervoor gecompenseerd worden.

De vogelgriep slaat weer ernstig toe, ditmaal vooral bij de kokmeeuwen. Gelukkig besteden de media hier nu veel aandacht aan, o.a. op radio 1, RTL Nieuws en in de landelijke en regionale dagbladen. Vorige week verzond de Minister van VWS een Kamerbrief naar de Tweede Kamer over het toenemende risico van vogelgriep voor de volksgezondheid. Daaruit bleek dat inmiddels wereldwijd meer dan 30 soorten zoogdieren getroffen zijn en er ook steeds vaker mutaties gevonden worden. Ook zijn er al mensen ziek geworden door vogelgriep, wat een zorgelijke ontwikkeling is. De Minister van VWS waarschuwt dan ook dat er goede voorlichting moet komen. Ook zegt hij dat mensen die in de praktijk veel met vogelgriep te maken hebben, zoals dierenhulpverleners, wil helpen door de griepvaccinatie gratis ter beschikking te stellen. Vraag hier dus om bij je huisarts of via de GGD!

Op 25 april werd de Kamerbrief verstuurd naar aanleiding van het Commissiedebat over onder andere de Vogelgriep. DierenLot is blij met de toezeggingen. In de brief staan onder andere:

Aangenomen moties vogelgriep

Naar aanleiding van het Commissiedebat Dierziekten en Zoönosen van 2 februari jl., heeft uw Kamer twee moties aangenomen die betrekking hebben op de aanpak van vogelgriep. De eerste motie over vrijwilligersorganisaties is van het lid De Groot (D66) en verzoekt de kosten voor dierenartsen en beschermingsmaterialen te financieren uit het Diergezondheidsfonds (Kamerstuk 29683, nr. 268). De tweede motie is afkomstig van het lid Beckerman (SP) en verzoekt om een voorlichtingscampagne te starten, zodat breed bekend wordt hoe om te gaan met besmette wilde dieren, te komen tot een structurele vergoeding voor dierenhulpverleners en tot slot het verbeteren van de veiligheid van dierenhulpverleners (Kamerstuk 29683, nr. 271). Hieronder licht ik voor beide moties gezamenlijk toe hoe ik deze uit ga voeren.

Het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen is een verantwoordelijkheid van de werkgever, ook wanneer dit vrijwilligers betreft. Door vogelgriep is er een grote behoefte voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor deze groep, maar dit is tegelijkertijd een grote financiële last voor organisaties die afhankelijk zijn van donaties. De persoonlijke beschermingsmiddelen die op voorraad waren in het kader van corona worden nu afgebouwd en zijn ter beschikking gesteld van de dierenhulporganisaties en worden gebruikt voor andere vrijwilligers die in aanraking komen met wilde dieren die besmet zijn met vogelgriep. Het gaat om grote hoeveelheden en hiermee zullen de organisaties voor jaren voorzien zijn.

Dankzij dierenhulporganisaties kunnen dieren, ook wilde dieren, zorg en hulp krijgen wanneer zij dat nodig hebben. In het geval van vogelgriep zetten dierenhulporganisaties zich in voor zieke vogels. Zij maken daarbij kosten voor onder andere het ophalen en laten behandelen van deze vogels en het onderhoud van de ambulance. Ik kom tegemoet aan de oproep van de Kamer om het werk van deze vrijwilligers vanwege vogelgriep financieel te ondersteunen. Dit doe ik vanwege de huidige vogelgriep situatie, met grote aantallen dode en zieke wilde vogels. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en ik maken daarom 100.000 euro vrij voor steun aan dierenhulporganisaties dit jaar. Zij kunnen hier dierenartskosten van betalen, maar ook andere middelen en materialen die zij nodig hebben om veilig hun werk te kunnen doen. Voor de jaren hierna wordt verkend welke financiële ruimte er is om dierenhulporganisaties te ondersteunen, zolang vogelgriep bij wilde dieren een substantiële inzet van vrijwillige dierenhulporganisaties vraagt. 

Beschermingsmiddelen

Inmiddels hebben we de eerste lading mondkapjes, schorten, handschoenen etc ontvangen, dus maak hier gebruik van door ze bij ons te bestellen! Dat kan eenvoudig door een mailtje te sturen naar [email protected]. Er is genoeg voor iedereen.

Structurele vergoeding

De minister heeft een bijdrage van € 100.000 beschikbaar gesteld voor dierenhulporganisaties ter bestrijding van de vogelgriep. Hiervoor kun je voor de kosten die je maakt een aanvraag bij ons doen. Denk daatbij aan bijvoorbeeld dierenartskosten maar ook andere middelen en materialen die jullie nodig hebben om veilig het werk te kunnen doen voor vogelgriepslachtoffers (anders dan de beschermingsmiddelen die via ons beschikbaar zijn). Voor de jaren hierna wordt verkend welke financiële ruimte er is om dierenhulporganisaties te ondersteunen, zolang vogelgriep bij wilde dieren een substantiële inzet van vrijwillige dierenhulporganisaties vraagt. Via eem reguliere aanvraag kun je als Erkend Beneficiant de kosten die je gemaakt hebt voor de vogelgriep aan ons overleggen. Wil je meer informatie. Stuur dan een mailtje naar [email protected]

Inmiddels is de landelijke werkgroep ‘vogelgriep in wilde vogels/fauna’ opgestart waar DierenLot aan deelneemt. Daarin wordt gewerkt aan een goede communicatie tussen landelijke overheid, regionale overheden en betrokken organisaties, zodat tussen de partijen landelijk snel geschakeld kan worden over bijvoorbeeld verandering van de vogelgriepsituatie in wilde dieren en eventueel aanvullende adviezen snel gegeven kunnen worden. Oftewel: we werken aan landelijke regie.

Vogelgriepapp

Sind een paar weken is de Vogelgriep app klaar. Hier kun je makkelijker en sneller vogelgriep slachtoffers melden. Deze app is beschikbaar voor iedere dierenhulpverlener. Lees hier meer informatie over de app en hoe je hem kunt gebruiken.

19 mei 2023

De vogelgriep slaat weer ernstig toe, ditmaal vooral bij de kokmeeuwen. Gelukkig besteden de media hier nu veel aandacht aan, o.a. op radio 1, RTL Nieuws en in de landelijke en regionale dagbladen. Vorige week verzond de Minister van VWS een Kamerbrief naar de Tweede Kamer over het toenemende risico van vogelgriep voor de volksgezondheid. Daaruit bleek dat inmiddels wereldwijd meer dan 30 soorten zoogdieren getroffen zijn en er ook steeds vaker mutaties gevonden worden. Ook zijn er al mensen ziek geworden door vogelgriep, wat een zorgelijke ontwikkeling is. De Minister van VWS waarschuwt dan ook dat er goede voorlichting moet komen. Ook zegt hij dat mensen die in de praktijk veel met vogelgriep te maken hebben, zoals dierenhulpverleners, wil helpen door de griepvaccinatie gratis ter beschikking te stellen. Vraag hier dus om bij je huisarts of via de GGD!

Op 25 april werd de Kamerbrief verstuurd naar aanleiding van het Commissiedebat over onder andere de Vogelgriep. DierenLot is blij met de toezeggingen. In de brief staan onder andere:

Aangenomen moties vogelgriep

Naar aanleiding van het Commissiedebat Dierziekten en Zoönosen van 2 februari jl., heeft uw Kamer twee moties aangenomen die betrekking hebben op de aanpak van vogelgriep. De eerste motie over vrijwilligersorganisaties is van het lid De Groot (D66) en verzoekt de kosten voor dierenartsen en beschermingsmaterialen te financieren uit het Diergezondheidsfonds (Kamerstuk 29683, nr. 268). De tweede motie is afkomstig van het lid Beckerman (SP) en verzoekt om een voorlichtingscampagne te starten, zodat breed bekend wordt hoe om te gaan met besmette wilde dieren, te komen tot een structurele vergoeding voor dierenhulpverleners en tot slot het verbeteren van de veiligheid van dierenhulpverleners (Kamerstuk 29683, nr. 271). Hieronder licht ik voor beide moties gezamenlijk toe hoe ik deze uit ga voeren.

Het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen is een verantwoordelijkheid van de werkgever, ook wanneer dit vrijwilligers betreft. Door vogelgriep is er een grote behoefte voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor deze groep, maar dit is tegelijkertijd een grote financiële last voor organisaties die afhankelijk zijn van donaties. De persoonlijke beschermingsmiddelen die op voorraad waren in het kader van corona worden nu afgebouwd en zijn ter beschikking gesteld van de dierenhulporganisaties en worden gebruikt voor andere vrijwilligers die in aanraking komen met wilde dieren die besmet zijn met vogelgriep. Het gaat om grote hoeveelheden en hiermee zullen de organisaties voor jaren voorzien zijn.

Dankzij dierenhulporganisaties kunnen dieren, ook wilde dieren, zorg en hulp krijgen wanneer zij dat nodig hebben. In het geval van vogelgriep zetten dierenhulporganisaties zich in voor zieke vogels. Zij maken daarbij kosten voor onder andere het ophalen en laten behandelen van deze vogels en het onderhoud van de ambulance. Ik kom tegemoet aan de oproep van de Kamer om het werk van deze vrijwilligers vanwege vogelgriep financieel te ondersteunen. Dit doe ik vanwege de huidige vogelgriep situatie, met grote aantallen dode en zieke wilde vogels. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en ik maken daarom 100.000 euro vrij voor steun aan dierenhulporganisaties dit jaar. Zij kunnen hier dierenartskosten van betalen, maar ook andere middelen en materialen die zij nodig hebben om veilig hun werk te kunnen doen. Voor de jaren hierna wordt verkend welke financiële ruimte er is om dierenhulporganisaties te ondersteunen, zolang vogelgriep bij wilde dieren een substantiële inzet van vrijwillige dierenhulporganisaties vraagt. 

Beschermingsmiddelen

Inmiddels hebben we de eerste lading mondkapjes, schorten, handschoenen etc ontvangen, dus maak hier gebruik van door ze bij ons te bestellen! Dat kan eenvoudig door een mailtje te sturen naar [email protected]. Er is genoeg voor iedereen.

Structurele vergoeding

De minister heeft een bijdrage van € 100.000 beschikbaar gesteld voor dierenhulporganisaties ter bestrijding van de vogelgriep. Hiervoor kun je voor de kosten die je maakt een aanvraag bij ons doen. Denk daatbij aan bijvoorbeeld dierenartskosten maar ook andere middelen en materialen die jullie nodig hebben om veilig het werk te kunnen doen voor vogelgriepslachtoffers (anders dan de beschermingsmiddelen die via ons beschikbaar zijn). Voor de jaren hierna wordt verkend welke financiële ruimte er is om dierenhulporganisaties te ondersteunen, zolang vogelgriep bij wilde dieren een substantiële inzet van vrijwillige dierenhulporganisaties vraagt. Via eem reguliere aanvraag kun je als Erkend Beneficiant de kosten die je gemaakt hebt voor de vogelgriep aan ons overleggen. Wil je meer informatie. Stuur dan een mailtje naar [email protected]

Inmiddels is de landelijke werkgroep ‘vogelgriep in wilde vogels/fauna’ opgestart waar DierenLot aan deelneemt. Daarin wordt gewerkt aan een goede communicatie tussen landelijke overheid, regionale overheden en betrokken organisaties, zodat tussen de partijen landelijk snel geschakeld kan worden over bijvoorbeeld verandering van de vogelgriepsituatie in wilde dieren en eventueel aanvullende adviezen snel gegeven kunnen worden. Oftewel: we werken aan landelijke regie.

Vogelgriepapp

Sind een paar weken is de Vogelgriep app klaar. Hier kun je makkelijker en sneller vogelgriep slachtoffers melden. Deze app is beschikbaar voor iedere dierenhulpverlener. Lees hier meer informatie over de app en hoe je hem kunt gebruiken.

19 mei 2023

Veel media-aandacht: lobby Vogelgriep heeft succes

Gisteren besteedde het tv-programma EenVandaag en radio 1 aandacht aan vogelgriep en de problemen waar dierenhulpverleners tegenaan lopen. Afgelopen zondag was dit tevens hoofditem in het programma Pointer. Terugkijken kan hier: Landelijk protocol ontbreekt in strijd tegen vogelgriep bij wilde vogels: 'Beschouw het virus als nationale ramp' - EenVandaag (avrotros.nl) en De vogelgriep: wíe ruimt de dode wilde vogels op? | KRO-NCRV.

Aan media-aandacht dus geen tekort! Ook Minister Adema kwam in beide programma’s aan het woord en zowaar waren er hoopvolle geluiden te horen. Dat moet ook wel want onlangs werden in de Tweede Kamer twee belangrijk moties aangenomen. En daar zijn we natuurlijk erg blij mee!

De 1e motie van Sandra Beckerman (SP) vraagt om een voorlichtingscampagne onder het grote publiek hoe om te gaan met besmette vogels. Daarnaast wordt gevraagd om een structurele vergoeding voor dierenhulpverleners en het verbeteren van de veiligheid van dierenhulpverleners.

De 2e motie van Tjeerd de Groot (D'66) vraagt de overheid voor het vergoeden van de kosten voor het ruimen van Vogelgriepslachtoffers garant te staan. Het gaat dan om kosten voor beschermingsmiddelen voor de dierenhulpverlener, maar ook bijvoorbeeld dierenartskosten om dieren uit hun lijden te verlossen. 

Wij vinden het een belangrijke stap vooruit dat beide moties zijn goedgekeurd. Hiermee wordt de dierenhulpverlener die zo'n belangrijke rol speelt in de bestrijding van Vogelgriep serieus genomen en gecompenseerd voor het belangrijke werk wat ze doen.

Donderdag 13 april neemt DierenLot deel aan de eerste vergadering van de landelijke werkgroep ‘Vogelgriep in wilde fauna’, waar hierover verder gepraat wordt. Tijdens de Landelijke Bijeenkomst van DierenLot neemt Roxani Rijneveld van het ministerie van LNV jullie mee in een sessie waarin zij vertelt hoe de vogelgriep app gaat werken en welke stappen er worden genomen om het werk van dierenhulpverleners wat gemakkelijker te maken op het gebied van vogelgriep.    

April 2023

Vogelgriep treft momenteel vooral veel kokmeeuwen en volgens de wetenschappers moet het ergste nog komen nu de vogels weer ons land in trekken. Afgelopen maandag werd onze cursus Vogelgriep dan ook druk bezocht. Het bleek wel weer dat jullie tegen tal van problemen aanlopen als het gaat om hoe je met dieren met vogelgriep verschijnselen om moet gaan. Vragen als: “welke desinfectiemiddelen kun je het beste gebruiken? (antwoord: zie Lijst toegelaten ontsmettingsmiddelen R&O HPAI | Voorschrift | NVWA)” tot “helpt een griepprik om te voorkomen dat je zelf vogelgriep krijgt? (antwoord: ja, dus vraag erom bij je huisarts)” kwamen voorbij.

In de nieuwsbrief zie je een oproep van het TV-programma Pointer met de oproep om filmpjes in te sturen van vogelgriepslachtoffers. Onlangs heeft Pointer ook al een radio-uitzending gewijd aan de problemen met vogelgriep bij dierenhulpverleners, terugluisteren kan hier: Versnipperde aanpak vogelgriep onder wilde vogels vergroot kans op verspreiding | KRO-NCRV. Er zijn ook al vragen gesteld aan het Europees Parlement of Nederland wel genoeg doet qua opruimen kadavers van wilde vogels.

Ondertussen is bij het ministerie van VWS besloten tot afbouw van de voor COVID aangelegde noodvoorraad persoonlijke beschermingsmiddelen. Zij willen die voor de preventie en bestrijding van vogelgriep GRATIS aanbieden aan dierenhulporganisaties, omdat we daar vanuit DierenLot ook weer voor gelobbyd hebben in de Tweede Kamer. We hebben goede contacten met het LCH en ze willen de bestelling graag bundelen, zodat ze het allemaal in 1 keer kunnen meenemen in de donatieovereenkomst en in het transport. Op de website www.lchulpmiddelen.nl zijn de voorraden te zien. Zo kan dus via de site alvast worden bekeken wat LCH heeft en of dat voldoet aan de behoefte van de dierenhulpverleners. Aangezien het een eenmalige actie is (op = op), zijn wij nu druk bezig met de bestelling en mogelijkheden qua opslag en distributie. Dit is immers spul dat niet bederft en helaas de komende jaren naar verwachting nog wel nodig zal zijn. Denk je zelf nog beschermingsmiddelen nodig te hebben (overjassen, handschoenen, FFP2 maskers, desinfectie etc)? Geef het aan ons door!  

Maart 2023

Volop aandacht voor vogelgriep… maar doet LNV wel genoeg?

Er is weer terecht de nodige aandacht voor de risico’s van vogelgriep, want de situatie wordt er helaas niet beter op met een 9-jarig meisje uit Ecuador dat onlangs op de IC belandde met vogelgriep, 2.500 zeehonden in de Kaspische zee die aan vogelgriep zijn overleden en duizenden besmette nertsen op een farm in Spanje. Bij het Jeugdjournaal was er een goed item over de zorgen bij dierenhulporganisaties en sprak de Minister zijn waardering uit voor het werk dat jullie doen en wil hij kijken hoe hij kan helpen. Terugkijken kan hier: Dierenorganisaties willen meer hulp bij bestrijden vogelgriep - YouTube.

Onlangs kwam de Minister van LNV met de schriftelijke beantwoording van de vragen die diverse Kamerleden hadden gesteld over de Leidraad Omgang met wilde vogels met vogelgriep. We hadden vanuit DierenLot daarvoor de nodige input geleverd en duidelijk is wel dat o.a. het ontbreken van de landelijke regie en een vergoeding aan dierenhulpverleners nog steeds overeind staat. Wel zie je in de minister zijn antwoorden (zie: Antwoorden Kamervragen over Leidraad omgang met wilde vogels en vogelgriep | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl) dat hij de rol van wildopvangcentra en dierenambulances waardeert en dat zij zelfs als doelgroep worden benoemd qua rol in zoönosengeletterdheid. Wij lazen in de Kamerbrief van de Minister trouwens ook dat hij het oorspronkelijke jachtverbod binnen de 10 kilometerzone van getroffen bedrijven wil opheffen. Wij zouden gezien de zorgwekkende ontwikkelingen met vogelgriep en de constante waarschuwingen van vooraanstaande virologen juist liever meer restricties invoeren dan minder. We hebben dan ook de Kamerleden geattendeerd op ons meest recente Vakblad Dierenhulpverlening met het interview met hoogleraar virologie Marion Koopmans, die juist ook daarvoor pleit om de volgende pandemie te voorkomen.

In het debat over zoönosen en specifiek over vogelgriep dat vorige week in de Tweede Kamer plaatsvond benadrukten zowel D66 als de SP het belang van structurele ondersteuning van dierenhulporganisaties, maar daar leek de Minister nog geen oren naar te hebben.

Wij zullen als DierenLot deelnemen aan de genoemde werkgroep vogelgriep in wilde vogels die in maart van start gaat en daarnaast helpen we het ministerie om de meldingsapp uit te rollen via de dierenambulances. We blijven vanuit DierenLot de druk opvoeren om de vogelgriep zo goed mogelijk te bestrijden. Zorg ondertussen dat je je werk veilig doet als je te maken krijgt met potentieel besmette dieren. 

Tot slot goed om te weten: Wij werken mee aan het KRO-NCRV programma Pointer op NPO Radio1 in een reportage over de aanpak van vogelgriep onder wilde (water)vogels door dierenambulances in Nederland. Daarvoor is een vragenlijst rondgestuurd naar diverse dierenambulances, waarvan de resultaten in de reportage worden meegenomen. Deze wordt zondag 19 februari uitgezonden op radio 1.

(februari, 2023)

Motie Tjeerd de Groot, D66 aangenomen

Op 9 november diende Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot een motie in waarin hij de regering verzoekt om te onderzoeken wat de precieze kosten zijn die dierenhulporganisaties maken bij de bestrijding van Vogelgriep en welk deel van die kosten in aanmerking zou kunnen komen voor een bijdrage vanuit het Rijk. Deze motie is aangenomen!  Een mooie stap vooruit voor financiële compensatie van dierenhulporganisaties!

Wat mogen wildopvangen wel of niet?

Als een wildopvang zich binnen de 10 kilometer zone bevindt die ingesteld is rond een besmet pluimveebedrijf, mag je er formeel geen vogels naar toe brengen. Dat is in de praktijk behoorlijk lastig. Een mogelijke oplossing kan zijn dat wildopvangcentra formeel gezien gaan worden als een dependance van een dierenartskliniek, want die vormen daarop een uitzondering. We zijn in gesprek met LNV om dat voor elkaar te krijgen. Dierenambulances mogen trouwens wél vogels ophalen binnen die 10 kilometer zone, maar moeten dan de dieren ofwel naar een dierenarts binnen de zone brengen ofwel de vogels naar een wildopvang buiten de beperkingszone brengen.

Wildopvangen buiten de beperkingszones mogen alle soorten vogels gewoon blijven opvangen. Wel is het belangrijk dat ze verdachte gevallen goed in de gaten houden en zo veel mogelijk gescheiden in isolatie plaatsen. Immers: als een wildopvang besmet verklaard wordt, komt de NVWA in actie en wordt de opvang door de NVWA geblokkeerd. De NVWA kan dan wel besluiten om bepaalde soorten en groepen vogels niet te doden en daarmee hoeft in principe niet de hele opvang geruimd te worden. Daarmee kun je de schade enigszins beperken. Wel is het zo dat de opvang dan een tijd helemaal geen nieuwe dieren mag opvangen. Dat leidt in de praktijk natuurlijk ook tot problemen. Zorg dus voor goede afspraken met collega-wildopvangcentra en goede quarantaineruimtes bij je opvang. 

Terugkoppeling LNV bijeenkomst vogelgriep

Op donderdag 27 oktober hield het ministerie van LNV een landelijke bijeenkomst over de omgang met dode en zieke wilde vogels met vogelgriep en de impact van vogelgriep op populaties van in het wild levende vogelsoorten. De bijeenkomst werd bezocht door zo’n 150 deelnemers en leverde goede discussies op. Het ministerie neemt de nodige feedback nog mee in de Leidraad voor wilde vogels met vogelgriep die nu elk moment openbaar gemaakt kan worden. Er waren interessante presentaties van o.a. Thijs Kuiken, de veiligheidsregio Friesland en Mardik Leopold. DierenLot was panellid samen met Natuurmonumenten, Vogelbescherming en gemeente Zuid-West Friesland. Wij mochten de stem van de dierenhulpverleners vertegenwoordigen en hebben vooral ingezet op het belang van centrale regie bij het opruimen van kadavers, structurele ondersteuning met mankracht, materieel en geld plus duidelijke communicatie naar de burgers toe. Ook vinden we het belangrijk dat er onderzoek komt naar de overlevers van vogelgriep, want zo kunnen we waarschijnlijk heel veel dieren wél redden.

We hebben begrepen dat er onduidelijkheid is over het vervoersverbod dat geldt bij de vogelgriep. Voor alle duidelijkheid: Dierenambulances kunnen conform de Wet Dieren gewoon blijven uitrijden voor dieren in nood! Het vervoersverbod geldt namelijk voor commerciële pluimvee vervoerders. En niet voor dierenambulances. Meer informatie hierover zie je op: Vervoersverbod vogelgriep | Vogelgriep | NVWA.

Terwijl de minister steeds meer gebieden vrijgeeft voor de ophokplicht, is de vogelgriep bij wilde vogels nog steeds een probleem. We kregen onlangs een verontrustend bericht van prof.dr. Thijs Kuiken over wat ons nog te wachten staat met de vogeltrek.

Hij schreef o.a.: “dat er mogelijk sterfte door hoog-pathogene aviaire influenza (HPAI) kan gaan optreden onder de trekvogels die de komende maanden in groten getale de Waddenzee bezoeken, en die tot nu toe grotendeels gespaard zijn. Anders dan vorige jaren, zijn er nu nog steeds veel besmette vogels van verschillende soorten aanwezig in het waddengebied, en zij kunnen het virus overdragen aan vogels die uit het noorden naar de Waddenzee komen. Het betreft vogelsoorten die met tenminste 100.000 individuen in de komende maanden in het internationale waddengebied zullen arriveren.”

Wij merken helaas nog steeds dat lang niet overal karkassen worden weggehaald en zieke dieren worden geholpen. We krijgen berichten binnen over Jan van Genten, eenden en meeuwen die soms dagenlang aan hun lot worden overgelaten. En dat mensen niet meer melden, ‘omdat er toch niks mee gedaan wordt’. Het is zaak om het door Thijs Kuiken geschetste rampscenario zoveel mogelijk te beperken.  Dat kan vooralsnog alleen maar door:

1. De karkassen uit de natuur te verwijderen
2. Zieke dieren te helpen of uit hun lijden te laten verlossen, liefst met structurele ondersteuning aan dierenambulances en wildopvangcentra
3. Optimaal te monitoren wat de impact is door álle gevallen te melden, en genoeg capaciteit te organiseren om meldingen op te volgen d.m.v. testen.
4. Een duidelijk draaiboek uit te rollen naar relevante stakeholders inclusief communicatie over wie wat moet doen.

DierenLot is in gesprek met het ministerie, de Tweede Kamer en natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten en de Vogelbescherming om dit voor elkaar te krijgen.

Update 16 augustus 2022

Vorige week vond het debat in de Tweede Kamer over vogelgriep plaats. DierenLot had de nodige input aangeleverd bij de Kamerleden en dat was duidelijk te merken. Zo overhandigde Tjeerd de Groot van D66 het ‘actieplan vogelgriep’ aan de Minister, waarin onder meer aandacht is voor de inzet van dierenhulpverleners in het veld.

Zo pleit D66 voor een landelijk draaiboek waarbij uitgewerkt wordt hoe de verantwoordelijkheden zijn verdeeld per regio en één telefoonnummer per veiligheidsregio dat gebeld kan worden wanneer men een potentieel besmet wild dier vindt.

Daarnaast wil D66 een goed onderzoek en monitoring van de effecten van vogelgriep op wilde soorten in de natuur. Zowel van Tjeerd de Groot als van Minister Staghouwer kregen alle dierenhulpverleners een compliment voor hun inzet voor wilde dieren die slachtoffer zijn van de vogelgriep. Zij erkennen dat dierenhulpverleners een belangrijke rol spelen bij het ophalen van kadavers en zieke dieren om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. 

Ook onze hoofdboodschap om dierenhulpverleners structureel te ondersteunen vond gehoor bij minister Staghouwer en minister Kuipers. Want wij kregen al snel een telefoontje van het Landelijk Consortium Hulpmiddelen met de boodschap dat we tóch een hele partij beschermingsmiddelen (medische schorten en medische mondmaskers FFP2) gedoneerd kregen.

Eerder vond al de hoorzitting in de Tweede Kamer plaats over dit onderwerp, waarbij diverse relevante wetenschappers, waaronder Thijs Kuiken van de Erasmus Universiteit en Arjan Stegeman van de Universiteit Utrecht, aan het woord kwamen en de Tweede Kamerleden informeerden over de risico’s van vogelgriep. Conclusie: als we niet snel ingrijpen, hebben we grote kans dat vogelgriep gaat muteren tot een gevaarlijke variant voor de mens. RTL Nieuws heeft het goed samengevat: Nieuwe golf vogelgriep: gevaren voor dier én mens nog nooit zo groot | RTL Nieuws. In het programma Buitenhof onderstreepte OMT-lid Marion Koopmans, met wie wij ook contact hebben, nog eens de ernst van de situatie: Dit is waarom mensen zich zorgen moeten maken om de vogelgriep | Hart van Nederland.

Wij blijven ons best doen voor jullie om deze uitdaging zo goed mogelijk het hoofd te bieden en blijven lobbyen voor ondersteuning bij jullie werk en duidelijk landelijk beleid. 

Update 3 maart 2022

Onlangs gaf Prof. Dr. Thijs Kuiken tijdens het Zoönosen symposium van het RIVM een interessante presentatie over vogelgriep. Daar vertelde hij dat de Hoogpathogene vogelgriepuitbraak oktober 2020 – september 2021 de grootste uitbraak ooit is geweest in Europa met besmettingen in 31 landen, maar waarbij slechts 2.394 gevallen zijn geconstateerd in wilde vogels. Dat laatste is echt bijzonder laag, want alleen al in Noord-Oost Friesland waren er naar schatting zo’n 5.000 -10.000 dode dieren aangetroffen die verdacht werden van vogelgriep. Thijs Kuiken bevestigde dat het inderdaad nodig is om meer mankracht en geld beschikbaar te stellen om een goede monitoring te kunnen doen, en dat was ook zijn eerste aanbeveling: “Realiseer zo volledig mogelijke monitoring van wilde vogelpopulaties en hun (zoönotische) ziektekiemen.”.

Ongetwijfeld zijn een aantal dierenambulances en wildopvangcentra bereid om hierin een rol te spelen qua mankracht, maar dan vinden wij het wel logisch dat jullie met goed beschermingsmateriaal en een eerlijke onkostenvergoeding worden toegerust. Daarom hebben wij deze vraag neergelegd bij het ministerie en is daar een motie over ingediend door de Partij voor Dieren en PVV. Helaas is die motie niet aangenomen, maar daar is het laatste nog niet over gezegd.

Het aantal vogelgriepslachtoffers onder wilde vogels en andere dieren is echt wel een zorgelijke ontwikkeling. Volgens Thijs Kuiken zijn er inmiddels naast fatale infecties in vogels, en ook in zeehonden en vossen, nu ook antistoffen gevonden in zwijnen en is er dus sprake van virusmutaties voor adaptie in zoogdieren. Dit is volgens hem een recept voor een gevaarlijke virusevolutie, die ook schadelijk wordt voor de mens. Onlangs besteedde het Algemeen Dagblad hier aandacht aan en heeft D66 in de Tweede Kamer hierover vragen gesteld aan de Minister.

Naast een betere monitoring pleit Thijs Kuiken voor vaccinatie (en volgens hem zijn er dus vaccins die werken!) en zou de intensieve veehouderij echt moeten worden beperkt als het gaat om pluimveehouderijen bij gebieden met veel watervogels en zou de griepprik voor iedereen die met wilde vogels en pluimvee te maken heeft beschikbaar moeten worden gesteld. Daarnaast pleit hij voor een jachtverbod op plaatsen waar veel wilde vogels met verschijnselen van vogelgriep zijn. We zijn benieuwd in hoeverre zijn aanbevelingen worden overgenomen door het ministerie en houden uiteraard vinger aan de pols.   

Ondertussen blijft het belangrijk alert te zijn op vogels met verschijnselen van vogelgriep, gebruik daarbij onze handvatten: https://www.dier.nu/bf/handvatten-voor-omgang-met-vogelgriep.